تاثیر مصوبه سران قوا بر بازار سرمایه چیست؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ مدیریت هیجانی دولت در سال گذشته در بورس، ضمن آنکه فرصت تاریخی تعمیق بازار سرمایه را از بین برد، بخشی از سرمایه‌های خرد کشور را به جای هدایت به سمت تولید،‌ صرف رونق بخش سوداگری مالی کرد. بعد از چند ماه از شروع ریزش ارزش بازار سهام و بی‌عملی دولت، تصویب بسته پیشنهادی دولت در شورای هماهنگی سران قوا نه‌تنها کمکی به این بازار نخواهد کرد، بلکه بحران را به سایر بخش‌های اقتصاد کشور منتقل خواهد کرد حسین راغفر، اقتصاددان و استاد دانشگاه معتقد است اجبار بانک‌ها به تزریق منابع مالی به بازار سرمایه در زمانی که خود آن‌ها متهم رشد فزاینده نقدینگی هستند، تنها به افزایش نرخ تورم کمک می‌کند.‌   

حسین راغفر اقتصاددان و استاد دانشگاه با انتقاد از مصوبه سران قوا در خصوص اعطای مجوز برای سهام‌داری بانک‌ها در بازار سرمایه گفت: به طور قطع، یکی از معضلات کنونی اقتصاد کشور شیوه بانک‌داری و بی‌توجهی به فعالیت‌های بنگاه‌داری بانک‌ها است. مادامی که این مسئله متوقف نشود و نظام بانکداری به ریل اصلی خود باز نگردند، کارکرد اصلی بانک که تجهیز منابع خرد مردم و هدایت آنها به سمت تولید است، از دست می رود. حمایت از تولید و اعطای تسهیلات به بنگاه‌های اقتصادی عمده ترین وظیفه بانک‌ها است.

وی درباره مشکلات مالی بانک‌ها گفت: ترازنامه بانک‌ها با مشکلات زیادی روبرو است و دولت با اعمال فشار تسهیلات تکلیفی، نقش مهمی در تعمیق مشکلات مالی بانک‌ها دارد. در کنار آن، بدهی دولت به بانک‌ها روند افزایشی دارد. بر روی این عوامل باید به فساد مالی در بانک‌های تجاری هم اشاره کرد که باعث شده است تا از نظر حساب‌داری، بخش مهمی از بانک‌ها ورشکسته هستند. بنابراین یکی از اولویت‌های اصلی اقتصاد کشور، اصلاح نظام بانکداری است. تعداد زیادی از این بانک‌ها باید در یکدیگر ادغام شوند و دولت باید برنامه روشن و شفافی برای کاستن از تعداد بانک های ناکارآمد و هزینه‌ساز داشته باشد.

راغفر با ضروری دانستن اصلاح نظام بانکداری افزود: مادامی که این اتفاق نیفتد بانک‌ها برای کاستن از حجم زیان مالی، در هر اقدام سفته‌بازی و سوداگرانه وارد می‌شوند و باید انتظار داشته باشیم تا بخش قابل توجهی از 65 درصد نقدینگی در اختیار بانک‌ها به سمت معاملات کاذب برود. به عبارت دیگر اگر نظارت کافی بر روی فعالیت‌های بانک‌ها نباشد -که متاسفانه بانک مرکزی در شرایط کنونی چنان نظارتی بر روی بانکها ندارد- بانک‌ها برای جبران ناترازی مالی خود به سمت خرید و فروش سکه، زمین، ارز و سوداگری در بخش مسکن و نوسان‌گیری در بورس میروند و همه این فعالیت‌ها برای بخش واقعی اقتصاد کشور مضر و مخرب است.

عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا با انتقاد از مصوبه اخیر سران قوا برای حمایت از بورس گفت: اگر دولت به اقدامات غلط خود در حوزه اقتصاد ادامه دهد و سران سه قوه هم بر این سیاست‌های نادرست صحه بگذارند، مسیر سرمایه‌گذاری به سمت تولید مسدود می‌شود، چرا که با وجود تداوم تورم بالا، بازدهی بخش سوداگری مالی و دلالی، بالاتر از بازدهی در بخش تولید است.

راغفر به نقش نرخ بالای ارز در افت تولید اشاره کرد و گفت:  تار زمانی که نرخ ارز به قیمت‌های واقعی خود کاهش پیدا نکند، سرمایه‌گذاری در بخش تولید جذابیت پیدا نخواهد کرد. در حال حاضر شروع یک کسب‌وکار –حتی در بخش کشاورزی- وابسته به نهاده‌های تولید و کالاهای سرمایه‌ای است که با قیمت دلار 25 هزار تومانی محاسبه میشود. همین  امر سبب خواهد شد که سرمایه‌ها به سمت بخش تولید حرکت نکند و مادامی‌ که بخش واقعی تولید رشد نکند،‌ انتظار بهبود بازار سرمایه نابه‌جا است. ادامه شرایط امروز تنها به اتلاف منابع کمیاب مالی منجر میشود و عملا نقشی در ایجاد ارزش افزوده برای اقتصاد کشور نخواهد داشت.

حسین راغفر با انتقاد نسبت به مصوبه شورای هماهنگی سران قوا مبنی بر مجوز بانکها برای خرید‌ و فروش سهم گفت:  این یک اشتباه مهلک برای بانک‌ها و تنها عایدی آن افزایش سفته‌بازی و رشد نامتوازن قیمت‌ها در بازار سهام خواهد بود. نقدینگی بانک‌ها به جای تامین مالی پروژه‌های تولیدی و خدماتی، صرف معامله یک برگ کاغذ خواهد شد. این حرف اشتباهی است که افزایش گردش مالی در بازار سهام به نفع تولید است و بخش اعظم جریان نقدی این بازار تنها صرف معاملات کاذب و سوداگرانه میشود. اتفاقی که در سال گذشته افتاد نمونه‌ غلوشده از وضعیت واقعی بازار سهام است. رشد غیر معقول ارزش سهام باعث شد تا بخشی از مردم به نیت کسب سود زیاد در کوتاه مدت وارد این بازار شدند و در نهایت، سرمایه‌داران بزرگ بازار سرمایه، سهام خود را در اوج قیمت به تازه‌واردان فروختند و از بازار خارج شدند. این بازدهی بالا که محصول رشد تولید و افزایش ارزش افزودن نبود، زمینه افزایش تورم را هم فراهم کرد و گرانی را به کل اقتصاد کشور تحمیل کرد. بنده معتقدم که اجرای بخشی از بندهای بسته حمایتی از بورس که در شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا تصویب شده است باید متوقف شود. در صورت ادامه وضع موجود نه تنها بازار سهام رونق نخواهد گرفت؛ بلکه آسیب‌هایی که به بخش‌های مولد و بخصوص به بخش‌های تولیدی وارد می شود، قابل جبران نخواهد بود.